ACTH | adrenocorticotroop hormoon |
ADH | anti-diuretisch hormoon |
afasie | vermindering of verlies van het vermogen zich uit te drukken d.m.v. spraak |
agnosie | moeite hebben met het herkennen van voorwerpen en afbeeldingen |
aneurysma | verwijding van een slagader |
angiografie | het maken van röntgenfoto s van bloedvaten met behulp van contrastvloeistof |
apathie | lusteloosheid, ongevoeligheid voor indrukken van buiten |
apraxie | moeite hebben met het gebruiken van voorwerpen. onvermogen om doelbewuste handelingen uit te voeren |
astrocyt | stervormige vertakte gliacel in het centrale zenuwstelsel |
astrocytoom | glioom van gewoekerde astrocyten |
basaal | in de bodem, a.d. onderzijde |
biopsie | het wegnemen van een klein stukje weefsel ten behoeve van weefseldiagnostiek |
blaasretentie | achterblijven van urine in de blaas |
brughoek | ruimte tussen de hersenstam, het rotsbeen en de kleine hersenen |
canalis spinalis | wervelkanaal |
cauda equina | bundel van zenuwtakken onder in het wervelkanaal, soort paardenstaart |
centrale zenuwstelsel | betreft de hersenen en het ruggenmerg |
cerebellum | kleine hersenen |
chiasma | kruising van linker en rechter gezichtszenuw |
chordoma | zeldzame, langzaam groeiende tumor die ontstaat vanuit overblijfselen van embryonaal weefsel |
clonus | plotselinge, voorbijgaande spiersamentrekking die een beweging veroorzaakt |
cognitief | betrekking hebbend op het verstandelijke vermogen |
convulsie | een vorm van een stuip |
cortex | hersenschors |
craniotomie | operatie waarbij de schedel wordt geopend |
ct-scan | computer tomografie |
cyberknife | apparaat waarmee stereotactische radiotherapie kan worden uitgevoerd |
cytostatica | geneesmiddel dat celgroei en celdeling remt |
CZS | centraal zenuwstelsel |
dexamethason | bijnierschorshormoon |
dwarslaesie | verlammingsverschijnselen onder het niveau van de verdrukking van het ruggenmerg |
dysarthrie | onduidelijke spraak doordat spieren zijn verlamd |
embolie | verstopping door een bloedstolsel in een ader/slagader waardoor verminderde doorbloeding optreedt en een afsluiting/infarct kan ontstaan |
endocrinologie | leer der hormonen |
endocrinoloog | internist met speciale kennis van de hormoonhuishouding |
endoscoop | kijkbuis |
epilepsie/ epileptische toeval | aanvalsgewijs, meestal kortdurend plaatsvinden van veranderingen in de elektrische activiteit van hersencellen |
ewing sarcoom | tumor die ontstaat in het beenmerg van lange pijpbeenderen |
frontaal | m.b.t. het voorhoofd/voorzijde |
GH | groeihormoon |
glioblastoma multiforme | Snel progressief groeiend astrocytoom |
glioom | gezwel bestaande uit woekerend gliaweefsel |
gonadotrofinen | hormonen die seksuele functies en voortplanting regelen |
hemianopsie | uitval van een deel van het gezichtsveld |
hersenmetastasen | uitzaaiing van kanker in de hersenen die ergens anders in het lichaam is begonnen |
hersenoedeem | vochtopeenhoping in de hersenen |
hersenstam | deel van de hersenen waarin vitale functies zetelen en zenuwbanen vanuit beide hersenhelften verlopen |
hydrocefalus | abnormale hoeveelheid hersenvloeistof binnen de schedel (waterhoofd) |
hypofyse | aansturingscentrum in de hersenen voor hormoonfuncties |
hypofysetumor | gezwel van de hypofyse (hersenaanhangsel) |
intracraniële druk | verhoogde druk binnen de schedel |
KNOP | kinder neuro-oncologisch platform |
leptomeningeale metastasering | verspreiding van kankercellen via het hersenvocht naar de hersenvliezen |
lineaire versneller | bestralingstoestel dat lijkt op een röntgenapparaat dat om de patiënt kan draaien. |
liquor | vocht rondom de hersenen en het ruggenmerg |
lob(us) | kwab |
lumbaalpunctie | aftappen van lumbaalvocht met een holle naald uit de spinale subarachnoïdale ruimte beneden het niveau waar het ruggenmerg eindigt |
lumbale drain | buisje (vaak van rubber)of ander afvoermiddel dat lumbaalvocht (liquor) afvoert |
meningeoom | langzaam groeiend gezwel uitgaande van hersenvliezen |
metastase | uitzaaiing |
motorisch | bewegend, in beweging brengend (b.v. van spieren) |
mri | magnetic resonance imaging (magneetscan) |
myelum spinalis | ruggenmerg |
neglect | verwaarlozing |
neurofibroom | bindweefselgezwel |
NVVN | nederlandse vereniging van neurochirurgen |
obstructiehydrocephalus | verstopping van hersenvloeistof binnen de schedel |
occipitaal | m.b.t het achterhoofd |
oedeem | vochtopeenhoping |
oraal | via de mond (per os) |
osteosarcoom | tumor die ontstaat in het bot |
PaC | porth a cath (infuussysteem) |
parese | spierzwakte |
parietaal | behorend tot de zijkwab van de hersenen |
patholoog | dokter die zich bezighoudt met weefseldiagnose |
PM | pedagogisch medewerker |
perifere zenuwstelsel | betreft de zenuwen die naar de ledematen verlopen |
pons | hersenstam |
profylactisch | uit voorzorg |
prolactine | hormoon dat de melkproductie stimuleert |
radiologie | kennis en toepassing van stralingsenergie voor diagnostiek en therapie |
radioloog | beoefenaar van de radiologie |
retina | netvlies van het oog |
schwannoom | tumor die ontstaat vanuit cellen in de zenuwschede |
secundaire tumor | niet de oorspronkelijke tumor betreffend, een andere tumor dan aanvankelijk |
sella turcica | turkse zadel, uitholling in het wiggebeen waarin de hypofyse ligt |
sensibel | tot het gevoel behorend, gevoelig. (b.v. van zenuwen) |
SKION | stichting kinderoncologie nederland |
spectroscopie | onderzoek met behulp van een spectroscoop, waarbij het mogelijk is aan/afwezigheid van bepaalde bestanddelen, bv melkzuur, in hersengebieden aan te tonen |
stereotaxie | lokalisatie van een bepaalde plek (speciaal i.d.schedel) met behulp van een richtapparaat |
steroïden | hormonen van de bijnierschors |
| |
syndroom van Cushing | ziekte waarbij een overproductie van het hormoon ACTH aanwezig is |
temporaal | m.b.t de slapen/slaapstreek |
tentorium | bindweefselplaat, als tentdak tussen grote en kleine hersenen |
tonisch-clonische aanval | aanval van tonische, gevolgd door clonische krampen van spieren van het lichaam |
tonus | spanningstoestand van weefsel, v.n.l. van spieren |
transsfenoïdale chirurgie | operatie door de neusbijholte |
trepanatie | operatie waarbij een luikje in de schedel wordt gemaakt voor toegang tot het operatiegebied |
TSH (thyrotropine) | hormoon dat de schildklier stimuleert tot afscheiden van zijn eigen hormoon, thyroxine |
ventrikel | hersenholte/kamer |
VPD | ventriculo-peritoneale drain |
ziekte van Addison | ziekte waarbij er een tekort is van het hormoon cortisol |