| ACTH | adrenocorticotroop hormoon |
| ADH | anti-diuretisch hormoon |
| afasie | vermindering of verlies van het vermogen zich uit te drukken d.m.v. spraak |
| agnosie | moeite hebben met het herkennen van voorwerpen en afbeeldingen |
| aneurysma | verwijding van een slagader |
| angiografie | het maken van röntgenfoto s van bloedvaten met behulp van contrastvloeistof |
| apathie | lusteloosheid, ongevoeligheid voor indrukken van buiten |
| apraxie | moeite hebben met het gebruiken van voorwerpen. onvermogen om doelbewuste handelingen uit te voeren |
| astrocyt | stervormige vertakte gliacel in het centrale zenuwstelsel |
| astrocytoom | glioom van gewoekerde astrocyten |
| basaal | in de bodem, a.d. onderzijde |
| biopsie | het wegnemen van een klein stukje weefsel ten behoeve van weefseldiagnostiek |
| blaasretentie | achterblijven van urine in de blaas |
| brughoek | ruimte tussen de hersenstam, het rotsbeen en de kleine hersenen |
| canalis spinalis | wervelkanaal |
| cauda equina | bundel van zenuwtakken onder in het wervelkanaal, soort paardenstaart |
| centrale zenuwstelsel | betreft de hersenen en het ruggenmerg |
| cerebellum | kleine hersenen |
| chiasma | kruising van linker en rechter gezichtszenuw |
| chordoma | zeldzame, langzaam groeiende tumor die ontstaat vanuit overblijfselen van embryonaal weefsel |
| clonus | plotselinge, voorbijgaande spiersamentrekking die een beweging veroorzaakt |
| cognitief | betrekking hebbend op het verstandelijke vermogen |
| convulsie | een vorm van een stuip |
| cortex | hersenschors |
| craniotomie | operatie waarbij de schedel wordt geopend |
| ct-scan | computer tomografie |
| cyberknife | apparaat waarmee stereotactische radiotherapie kan worden uitgevoerd |
| cytostatica | geneesmiddel dat celgroei en celdeling remt |
| CZS | centraal zenuwstelsel |
| dexamethason | bijnierschorshormoon |
| dwarslaesie | verlammingsverschijnselen onder het niveau van de verdrukking van het ruggenmerg |
| dysarthrie | onduidelijke spraak doordat spieren zijn verlamd |
| embolie | verstopping door een bloedstolsel in een ader/slagader waardoor verminderde doorbloeding optreedt en een afsluiting/infarct kan ontstaan |
| endocrinologie | leer der hormonen |
| endocrinoloog | internist met speciale kennis van de hormoonhuishouding |
| endoscoop | kijkbuis |
| epilepsie/ epileptische toeval | aanvalsgewijs, meestal kortdurend plaatsvinden van veranderingen in de elektrische activiteit van hersencellen |
| ewing sarcoom | tumor die ontstaat in het beenmerg van lange pijpbeenderen |
| frontaal | m.b.t. het voorhoofd/voorzijde |
| GH | groeihormoon |
| glioblastoma multiforme | Snel progressief groeiend astrocytoom |
| glioom | gezwel bestaande uit woekerend gliaweefsel |
| gonadotrofinen | hormonen die seksuele functies en voortplanting regelen |
| hemianopsie | uitval van een deel van het gezichtsveld |
| hersenmetastasen | uitzaaiing van kanker in de hersenen die ergens anders in het lichaam is begonnen |
| hersenoedeem | vochtopeenhoping in de hersenen |
| hersenstam | deel van de hersenen waarin vitale functies zetelen en zenuwbanen vanuit beide hersenhelften verlopen |
| hydrocefalus | abnormale hoeveelheid hersenvloeistof binnen de schedel (waterhoofd) |
| hypofyse | aansturingscentrum in de hersenen voor hormoonfuncties |
| hypofysetumor | gezwel van de hypofyse (hersenaanhangsel) |
| intracraniële druk | verhoogde druk binnen de schedel |
| KNOP | kinder neuro-oncologisch platform |
| leptomeningeale metastasering | verspreiding van kankercellen via het hersenvocht naar de hersenvliezen |
| lineaire versneller | bestralingstoestel dat lijkt op een röntgenapparaat dat om de patiënt kan draaien. |
| liquor | vocht rondom de hersenen en het ruggenmerg |
| lob(us) | kwab |
| lumbaalpunctie | aftappen van lumbaalvocht met een holle naald uit de spinale subarachnoïdale ruimte beneden het niveau waar het ruggenmerg eindigt |
| lumbale drain | buisje (vaak van rubber)of ander afvoermiddel dat lumbaalvocht (liquor) afvoert |
| meningeoom | langzaam groeiend gezwel uitgaande van hersenvliezen |
| metastase | uitzaaiing |
| motorisch | bewegend, in beweging brengend (b.v. van spieren) |
| mri | magnetic resonance imaging (magneetscan) |
| myelum spinalis | ruggenmerg |
| neglect | verwaarlozing |
| neurofibroom | bindweefselgezwel |
| NVVN | nederlandse vereniging van neurochirurgen |
| obstructiehydrocephalus | verstopping van hersenvloeistof binnen de schedel |
| occipitaal | m.b.t het achterhoofd |
| oedeem | vochtopeenhoping |
| oraal | via de mond (per os) |
| osteosarcoom | tumor die ontstaat in het bot |
| PaC | porth a cath (infuussysteem) |
| parese | spierzwakte |
| parietaal | behorend tot de zijkwab van de hersenen |
| patholoog | dokter die zich bezighoudt met weefseldiagnose |
| PM | pedagogisch medewerker |
| perifere zenuwstelsel | betreft de zenuwen die naar de ledematen verlopen |
| pons | hersenstam |
| profylactisch | uit voorzorg |
| prolactine | hormoon dat de melkproductie stimuleert |
| radiologie | kennis en toepassing van stralingsenergie voor diagnostiek en therapie |
| radioloog | beoefenaar van de radiologie |
| retina | netvlies van het oog |
| schwannoom | tumor die ontstaat vanuit cellen in de zenuwschede |
| secundaire tumor | niet de oorspronkelijke tumor betreffend, een andere tumor dan aanvankelijk |
| sella turcica | turkse zadel, uitholling in het wiggebeen waarin de hypofyse ligt |
| sensibel | tot het gevoel behorend, gevoelig. (b.v. van zenuwen) |
| SKION | stichting kinderoncologie nederland |
| spectroscopie | onderzoek met behulp van een spectroscoop, waarbij het mogelijk is aan/afwezigheid van bepaalde bestanddelen, bv melkzuur, in hersengebieden aan te tonen |
| stereotaxie | lokalisatie van een bepaalde plek (speciaal i.d.schedel) met behulp van een richtapparaat |
| steroïden | hormonen van de bijnierschors |
| |
| syndroom van Cushing | ziekte waarbij een overproductie van het hormoon ACTH aanwezig is |
| temporaal | m.b.t de slapen/slaapstreek |
| tentorium | bindweefselplaat, als tentdak tussen grote en kleine hersenen |
| tonisch-clonische aanval | aanval van tonische, gevolgd door clonische krampen van spieren van het lichaam |
| tonus | spanningstoestand van weefsel, v.n.l. van spieren |
| transsfenoïdale chirurgie | operatie door de neusbijholte |
| trepanatie | operatie waarbij een luikje in de schedel wordt gemaakt voor toegang tot het operatiegebied |
| TSH (thyrotropine) | hormoon dat de schildklier stimuleert tot afscheiden van zijn eigen hormoon, thyroxine |
| ventrikel | hersenholte/kamer |
| VPD | ventriculo-peritoneale drain |
| ziekte van Addison | ziekte waarbij er een tekort is van het hormoon cortisol |
